Fazladan ödenen gelir vergisinin iadesi | DövizBu
  • YARIM ALTIN
    7.896,00
    % -0,16
  • AMERIKAN DOLARI
    32,3679
    % 0,10
  • € EURO
    34,9761
    % -0,32
  • £ POUND
    40,9730
    % 0,21
  • ¥ YUAN
    4,4815
    % 0,11
  • РУБ RUBLE
    0,3505
    % 0,28
  • BITCOIN/TL
    2259627,340
    % -0,69
  • BIST 100
    9.080,59
    % 0,01

Fazladan ödenen gelir vergisinin iadesi

Fazladan ödenen gelir vergisinin iadesi


Mart ayı bitti ve gelir vergisi mükellefleri beyannamelerini verdiler. Beyannamede gösterilen gelire dahil kar ve iratlardan Gelir Vergisi Kanunu’na nazaran yılı içerisinde kesilmiş bulunan vergilerin, beyanname üzerinden hesaplanan gelir vergisine mahsubu sonrasında mahsubu yapılamayan bir fark varsa ortadaki farkın iadesinin istenmesi mümkün. Emsal biçimde ticari, zirai ve mesleksel karı münasebetiyle beyanname vermek durumunda bulunan mükellefler ziyan beyanında bulunmuşlarsa, yıl içerisinde kendilerinden kesinti yoluyla kesilen vergilerin ve ödemiş oldukları süreksiz vergilerin iadesini isteyebilirler.

Bakanlık yapılacak iadelerin adap ve temellerini 252 seri No’lu Gelir Vergisi Genel Bildirisinde açıklamış durumda. Ayrıyeten İade taleplerine ait olarak Maliye Bakanlığı’nca 429 sıra No’lu VUK Genel Bildirimi ile düzenleme de yapılmış ve GVK-99/2016-1 sayılı Gelir Vergisi Sirkülerinde açıklamalarda bulunmuştur. Buna nazaran; gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri iade taleplerini Gelir ve Kurumlar Vergisi Standart İade Sisteminin (GEKSİS) kullanmak suretiyle yapacaklardır.

Öncelikle yıllık beyanname ile beyan edilen gelir üzerinden hesaplanan vergiden yıl içinde tevkif yoluyla kesilen vergiler mahsup edilir. Mahsup sürecinin yapılabilmesi için, tevkif yoluyla kesilen verginin beyannameye dahil edilen gelir yahut çıkara ait olması gerekmektedir.

Tevkif yoluyla kesilen vergilerin yıllık beyannamedeki mahsuplar sonunda kalan kısmının başka vergi borçlarına mahsup talebi fiyatına bakılmaksızın, inceleme raporu ve teminat aranılmadan yerine getirilecektir. İade talep dilekçesinin verilmiş olması kaydıyla, mükelleflerin vergi borçlarına ait mahsup talepleri yıllık beyannamenin verildiği tarih temel alınarak yerine getirilir.

Mükellefler dilerlerse ortağı bulundukları ismi iştirak yahut kollektif şirketlerin müteselsilen sorumlu oldukları vergi borçlarına da mahsuben iade talebinde bulunabilirler. Bu taleplerin yerine getirilebilmesi için, iade alacaklısı mükellefin muaccel hale gelmiş vergi borcunun bulunmaması ve mahsup dilekçesinde ismi paydaşlık yahut kollektif şirketin hangi periyot borçları için mahsup talep edildiğinin belirtilmesi gerekir.

Mükellefin vadesi geçmiş vergi borcunun bulunmaması halinde, iade alacağının sonraki periyotlarda vadesi gelecek vergi borçlarına mahsubu mümkündür. Bu takdirde mahsup talebi sonraki periyotlarda doğacak verginin tahakkuku ile karar söz eder.

Mahsup taleplerinin yerine getirilmesinde, Vergi Yol Kanununun 114 ve 126’ncı hususlarında yer alan zamanaşımı kararlarının de göz önünde bulundurulduğunu belirtelim.

Tevkif yoluyla kesilen vergilere ait nakden iade edilecek fiyatın 50.000 Türk Lirası’nı geçmemesi halinde iade talebi istenilen dokümanların eksiksiz ibraz edilmesi kaydıyla inceleme raporu ve teminat aranmaksızın yerine getirilir.

Nakden yapılacak iade taleplerinin 50.000 Türk lirasını aşması halinde, 50.000 Türk Lirası’nı aşan kısım Vergi Tarz Kanununa nazaran vergi inceleme yetkisi bulunanlarca yapılacak inceleme sonucunda düzenlenecek vergi inceleme raporuna nazaran iade edilir. 50.000 Türk Lirası’na kadar olan kısım ise iade talep dilekçesi ve eklerinin eksiksiz ibraz edilmesi şartıyla teminat aranmaksızın ve inceleme raporu beklenmeksizin iade edilir. İade talebi teminat gösterilmesi halinde inceleme sonucu beklenmeksizin yerine getirilir.

Nakden iade talebinin 500.000 Türk Lirası’na kadar olan kısmı mükellefle müddetinde tam tasdik mukavelesi düzenlemiş yeminli mali müşavirce düzenlenecek tam tasdik raporu uyarınca iade edilebilir. İade talebinin 500.000 Türk Lirası’nı aşan kısmının iadesi ise vergi inceleme yetkisi bulunanlarca düzenlenen vergi inceleme raporu sonucuna nazaran yerine getirilir.

Nakden iade edilebilir evreye gelen alacağın üçüncü şahısların vergi borçlarına mahsubu talep edilebilir. İade talebinin kısmen mahsuben kısmen nakden olması halinde, kelam konusu talepler başka farklı kıymetlendirilir. Hasebiyle talebin tümünün nakit iadesi olarak kabul edilerek süreç yapılması kelam konusu olmayacaktır.

Üçer aylık periyotlar halinde tahakkuk ettirilerek tahsil edilen süreksiz vergi, yıllık beyanname üzerinden hesaplanan gelir vergisinden mahsup edilmektedir. Mahsup edilemeyen fiyat mükellefin öbür vergi borçlarına mahsup edilir. Bu mahsuplara karşın kalan süreksiz vergi fiyatı o yılın sonuna kadar yazılı olarak talep edilmesi halinde mükellefe red ve iade edilecektir. Bu asıllar kurumlar vergisi mükellefleri açısından da geçerlidir.

Mahsup sürecinin yapılabilmesi için, tahakkuk ettirilmiş süreksiz verginin ödenmiş olması gerekmektedir. Süreksiz verginin gerek mahsuben gerekse nakden iadesinde rastgele bir meblağ sınırlaması olmayıp, süreksiz verginin ödenmiş olması kafidir. Süreksiz vergiye ait iade taleplerinde teminat ve inceleme raporu aranmamaktadır.

Öte yandan Gelir Vergisi Kanunu’nun tekrarlanmış 121’inci hususu uyarınca; ticari, zirai yahut mesleksel faaliyeti nedeniyle gelir vergisi mükellefi olanlar ile kurumlar vergisi mükelleflerinden (finans ve bankacılık dallarında faaliyet gösterenler, sigorta ve reasürans şirketleri ile emeklilik şirketleri ve emeklilik yatırım fonları hariç olmak üzere), husus belirtilen kaideleri taşıyanların yıllık gelir yahut kurumlar vergisi beyannameleri üzerinden hesaplanan verginin %5’i, ödenmesi gereken gelir yahut kurumlar vergisinden indirilmekte; indirilecek meblağın ödenmesi gereken vergiden fazla olması durumunda kalan meblağ, yıllık gelir yahut kurumlar vergisi beyannamesinin verilmesi gereken tarihi izleyen bir tam yıl içinde mükellefin beyanı üzerine tahakkuk eden öteki vergilerinden mahsup edilebilmektedir. Bu mühlet içinde mahsup edilemeyen fiyatlarsa red ve iade edilememektedir.

2021 yılına ait olarak 2022 yılında verilecek gelir ve kurumlar vergisi beyannamelerinde hesaplanan indirim fiyatı, her hâl ve takdirde 2.000.000 TL’den fazla olamaz. Bu vergi indiriminin nakden iadesinin mümkün olmadığını da hatırlatalım.

YORUMLAR YAZ