TÜED: En düşük emekli aylığı 17 bin lira olsun

OLCAY BÜYÜKTAŞ

Yeni yılda uygulanacak minimum fiyatın belirlenmesinin akabinde gözler 15 milyonu aşkın emekli aylıklarına yapılacak artırıma çevrildi.

Her ne kadar gerek memur gerek SKG emekli aylıkları için artırım oranlarının kuralları aşikâr olsa da son yıllarda yapılan en düşük emekli aylığı uygulaması nedeniyle ortaya çıkan haksızlığın giderilmesine ait beklentilerin açıklamalara karşın karışlanmaması emeklide ‘acaba o gün bu gün mü’ beklentisi doğurdu.

Türkiye Emekliler Derneği (TÜED) Genel Lideri Kazım Ergün, emekli aylıklarında seyyanen bir düzgünleştirme yapılması ve SSK ve Bağ-Kur emeklilerine yapılacak yüzdeli artırımın da memur emeklilerine yapılacak artırımla eşitlenmesi gerektiğini söyledi.

Ergün, “Mevcut durumda gelen ve gelmesi beklenen artırım oranları dikkate alındığında minimum ücretliler ve memur emeklileri ile SSK ve Bağ-Kur emeklileri ortasındaki artırım makası giderek açılıyor. Emeklilerin kök aylığı düşük kaldığı için yüzdeli artırımlarla ortadaki makas daralmıyor. Emekliler öncelikle aylıklarında güzelleştirme, güzelleştirmeden sonra yüzdeli artırım bekliyor. Emeklilere yapılacak yüzdeli artırımlar da memur emeklilerine yapılacak artırımlara eşitlenmeli” dedi.

En düşük emekli aylığının da yükseltilmesi gerektiğine dikkat çeken Ergün 17 bin lirayı işaret ederek, “En düşük emekli aylığı, taban fiyattan az olmalı” değerlendirmesini yaptı.

DİSK Emekli Sen: Yoksulluk hududunun yarısı kök aylık olmalı

DİSK’e bağl Emekli Sen Sendikası Genel Sekreteri Fikri Kalender öncelikli olarak bu yıl yapılması gereken emekli artırımının kesinlikle ve kesinlikle öncelikle olarak kök aylıklarını uygunlaştırıcı olması gerektiğinin altını çizdi.

İnsanca yaşanacak bir fiyatı emekliler için de talep ettiklerini lisana getiren Kalender, “Biz dört kişilik yoksulluk sonunun yarısının emekli kök aylığı olması gerektiğini söylüyoruz. Talebimiz de bu yönde” diyerek 20-22 bin lira civarında bir emekli kök aylığına işaret etti.

7 bin 500 lira ve kök aylığı meselesi

Bilindiği üzere emekli aylıklarının düşük kalması sonucu hükümet bir müddettir en düşük emekli aylığını evvel 5 bin 500 liraya akabinde 7 bin 500 liraya çekerek görece bir uygunlaştırma yaptı.

Ancak yapılan güzelleştirme kök aylıklara değil emeklinin aldığı olağan aylıklara yapıldığı için her artırım periyodunda azımsanmayacak bir orandaki sayıda emekli hayal kırıklığı yaşadı. Çünkü yapılan artırım yüzde 50 bile olsa kök aylığa yapıldığı için kök aylığı 5 bin 500 lira olan emekli toplam olarak 7 bin 750 lira olarak aldığından yalnız 250 lira artırım almış üzere oldu. Kimileri için değişmedi zira aldıkları artırımla kök aylıkları hala 7 bin 500 liranın altında kaldığı için tıpkı aylığı almayı sürdürdü.

Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanlığı açıklamaları ve bilgilerine nazaran, ülkede emekli aylığı 5 bin 500 lira emekli sayısı 6 milyon civar ve bu küme tüm emeklilerin yüzde 38’ine takebül ediyor.

7 bin liranın altında emekli aylığı alanların sayısı 8,1 milyon kişi ve bunlar da tüm emeklilerin yüzde 52’sini oluşturuyor.

7 bin 500 liranın altında emekli aylığı alan emekli sayısı 8,e milyon kişi. 7 bin 500 liranın üzerinde alan emekli sayısı da 6,8 milyon ve tüm emeklilerin yüzde 44’ünü oluşturuyor.

Yine bakanlık bilgi ve açıklamalarına nazaran 7 bin 500 lira alan emeklilerin ortalama aylığı 8 bin 200 lira.

Hızlı enflasyon artışı ile gelirinde ve önemli bir kayıp yaşayan emekli bu nedenle yıl başında yalnız geçen yılın ikinci altı aylık enflasyona kadar artırım değil öncelikle bir düzeltme talep ediyor.

Yüzde 35-37 civarı iddia ediliyor

İşçi emeklisi ve memurlar artırımlarını altı aylık enflasyon datalarına nazaran alıyor.

İşçi emeklisi Haziran ayında gerçekleşen enflasyona nazaran yüzde 19,77 artırım almıştı.

Temmuz, Ağustos, Eylül , Ekim ve Kasım aylarında enflasyon yüzde 33,7 olarak gerçekleşti. Bu durumda SSK ve Bağ-Kur emekli aylıkları için dört aylık periyotta alacakları artırım ya da enflasyon farkı yüzde 33,7 olarak ortaya çıktı.

Kasım ayında enflasyon TÜFE’de yüzde 3,28 artarken, yıllık bazda yüzde 61,98 oldu. Bu bilgilere nazaran Temmuz, Ağustos , Eylül, Ekim aylarını kapsayan 3 aylık devirdeki enflasyon yüzde 29,41 seviyesindeyken Kasım ayında dört aylık bilgi yüzde 33,7 olarak gerçekleşti.

Bloomberg HT’nin anketine nazaran, ralık’ta TÜFE’nin aylık yüzde 3,12, yıllık yüzde 65,03 düzeyinde artacağı tarafında olacak. TCMB, yılın 4. Enflasyon Raporu toplantısında 2023 yıl sonu enflasyon kestirimini yüzde 65 olarak açıklamıştı.

3 Ocak’ta açıklanacak enflasyon bilgileri ile artırım oranı netlik kazanacak. Bu şartlarda SSK ve Bağkur emekli aylıkları yüzde 35-37 olacağı öngörülebilir.

Ancak beklenti, daha evvel gerek Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan gerek Çalışma Bakanı Vedat Işıkhan’ın açıklamaları doğrultusunda en azından taban fiyata yapılan artırım oranının emeliye de yapılması. Bu da yüzde 50 civarında bir artırıma tekabül ediyor.